Systematisch proeven
Madeira is een unieke wijn met een herkenbare stijl. Hierbij een makkelijke proefmethode. Plus: een proefformulier om de structuur van Madeira te beoordelen en een aromacirkel om de aroma’s te omschrijven.
Je kunt onderaan deze pagina de Madeira aromacirkel en het Madeira proefformulier gratis downloaden, printen en gebruiken zo vaak je wilt.
Madeira wijn heeft een compleet eigen karakter
Madeira krijgt haar karakter deels door de druiven, maar vooral door de rijping; het ouderen met warmte en zuurstof. De wijn heeft geen primaire aroma’s, en ook geen secundaire aroma’s veroorzaakt door gist of hout, maar wel tertiaire aroma’s, in het Frans bouquet genoemd, ontstaan door langdurige oxidatie en verwarming.
Hoe proef je een Madeira?
Door een proeflijst aan te houden kun je op een systematische manier wijnen proeven, beoordelen en vergelijken.
Professionals houden altijd dezelfde volgorde aan: uiterlijk / aroma’s / smaken en structuur / conclusie.
Uiterlijk
Het uiterlijk van een wijn kan al iets vertellen over de wijn.
- we kijken naar kleur-intensiteit: hoe licht of donker is de wijn
- vervolgens kijken we naar de tint. Bij Madeira loopt dat van bleekgeel via goudgeel en amber tot bruin.
- de oude kwaliteits-madeira’s die in de beginfase geen estufagem (snelle verhitting) kregen, hebben vaak een groene rand.
Aroma’s en smaken
Soms zijn geuren heel duidelijk, soms zijn ze meer als een groep aan te duiden.
We hebben de aroma’s van Madeira in een aantal groepen verdeeld:
- fruit: gedroogd, exotisch, citrus
- specerijen: zoet, scherp, houtachtig, chemisch
- vegetaal: groen of rijp
- noten
- getoast: geroosterd, gerookt
- zoet: verhitte suiker, snoepjes
Een aantal aroma’s in Madeira wijn zijn vaak en makkelijk te herkennen;
Madeira heeft geen primaire aroma’s van fruit, maar wel aroma’s van allerlei gedroogd en gekonfijt fruit.
Specerijen zoals fenegriek zijn volop aanwezig. Vegetale geuren (bijvoorbeeld gras) zijn in lichte mate waarneembaar.
De oxidatie (invloed van zuurstof) geeft vooral tonen van noten zoals walnoten, hazelnoten en amandelen. Madeira heeft soms geroosterde geuren.
Tenslotte zorgt de snelle verhitting bij de eenvoudige Madeira’s voor karamel en de langzame verhitting bij de meer complexe wijnen voor kerrie-achtige tonen.
Structuur van de wijn
De structuur van de wijn bepaal je als volgt:
- zoetheid: in hoeverre heeft het zoet de overhand op het zuur
- zuurgraad: heb je speekselvorming, prikkel op je tong, een krachtige smaak? Dan is het zuur hoog
- body (mondgevoel): hoe filmend-dik is de wijn
- smaken: komen ze overeen met de aroma’s of, komen er ook andere smaken naar voren
- rijping: proeft de wijn jong en eenvoudig of gerijpt en complex
Houdbaarheid na opening
De volgende maximum periodes worden aanbevolen:
- 3 jaar oude Madeira: 3-6 maanden houdbaar
- 5-15 jaar oude Madeira: 6-9 maanden houdbaar
- vanaf 20 jaar: 1 jaar houdbaar
Kwaliteit
Tenslotte, om te bepalen hoe hoog je de kwaliteit inschat:
- balans: zijn alle smaken in evenwicht, zonder elkaar te overheersen
- afdronk: hoe lang is de afdronk (hoe langer hoe mooier)
- complexiteit: zijn er enkele of vele smaken en aroma’s te onderscheiden, verandert dat tijdens het proeven (hoe meer hoe beter)
Serveertemperatuur
- 10-12 ºC: 3–10 jaar oud
- 14-16 ºC: 15–50 jaar oud, colheita, solera
- 16-18 ºC: frasqueira, alle wijnen meer dan 50 jaar
Oude Madeira’s proeven
Madeira’s kunnen enorm oud worden, er zijn Madeira’s verkrijgbaar uit de 19e eeuw, die zeer goed smaken.
Geadviseerd wordt om oude Madeira’s te decanteren, afhankelijk van de ouderdom omdat de wijn erg lang in een zuurstofarme omgeving is geweest.
- 10-15 jaar: een uur decanteren
- 20-50 jaar: 2-4 uur decanteren
- zeer oude Madeira: 4 uur tot een dag decanteren
Madeira Aromacirkel technisch
Geuren en smaken zijn chemische verbindingen. Elk aroma bestaat uit meerdere verbindingen.Hierbij een aantal voorbeelden van chemische componenten die geuren en smaken bepalen.
Madeira wijn - de proefmethode
Het proefformulier kun je gratis downloaden en printen.
Madeira wijn – aromacirkel
De aromacirkel kun je gratis downloaden en printen. Gebruik de cirkel van binnen naar buiten: bij welke groep hoort het aroma dat je waarneemt, en welke groepen vallen af? Een wijn kan aroma’s uit meerdere groepen bevatten.
Madeira wine – Aroma Circle
You can download and print the aroma circle for free. Use the circle from the inside out: to which group does the aroma you perceive belong, and which groups are eliminated? A wine can contain aromas from several groups.
